ایران در توسعه فناوریهای فوتونیک و مواد پیشرفته در منطقه ۵ پله صعود کرد
تاریخ انتشار: ۱۷ بهمن ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۷۰۳۴۶۳۹
به گزارش همشهری آنلاین، «ارتقای سطح علمی جامعه»، «کسب رتبههای بالای جهانی در تعداد مقالات و ارجاعات علمی و ثبت اختراعات»، «کاهش نرخ بیسوادی» و «افزایش قابل توجه تعداد رشتههای دانشگاهی و دانشجویان» تنها بخشی از این دستاوردهای کسب شدهای است که به نام انقلاب و جمهوری اسلامی ایران به ثبت رسیده است.
به نقل از معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانشبنیان ریاست جمهوری، این روند رو به رشد اقتدار و بالندگی کشورمان با راهبردهای مقام معظم رهبری و تاکید ایشان بر شکلگیری زیستبوم فناوری و نوآوری و تصویب قوانین مترقی چون «قانون حمایت از شرکتهای دانشبنیان» و «قانون جهش تولید دانشبنیان» و حمایت از تولیدات و محصولات ایرانساخت که به همت شرکتهای دانشبنیان و فناوران کشورمان به تولید رسیده است؛ سرعت بیشتری گرفت و به گفتمان غالب کشور بدل شد و امروز شاهد ثمرات و اثرات مثبت آن در اقتصاد، فرهنگ و زندگی روزمره مردم هستیم.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانشبنیان ریاست جمهوری با توجه به ماموریت ویژهای که برای ارتقای زیستبوم فناوری و نوآوری و تحقق اقتصاد دانشبنیان بر عهده دارد تلاش میکند تا در آستانه چهلوچهارمین سالگرد پیروزی شکوهنمد انقلاب اسلامی بخشی از این دستاوردها و افتخارات به دست آمده در کشور را ارائه کند.
در این گزارش قصد داریم به معرفی جایگاه علم و فناوری حوزه فوتونیک، لیزر، مواد پیشرفته و ساخت بپردازیم تا گوشهای از توانمندی جوانان، متخصصان و فارغالتحصیلان دانشگاهی کشور را که با وجود همه سختیها و موانع داخلی و خارجی کسب شده را به مخاطبان معرفی کنیم.
بازار جهانی فوتونیک، لیزر، مواد پیشرفته و ساخت
بر اساس برآوردها، در سال ۲۰۲۱ ارزش بازار حوزه فوتونیک در جهان بالغ بر ۷۲۰ میلیارد دلار بوده است. این صنعت تنها در اروپا تا کنون بر اساس آمارهای رسمی اتحادیه اروپا، بیش از ۳۰۰ هزار نفر را در حدود ۵ هزار شرکت کوچک و متوسط مشغول به کار کرده است. بنا بر آمارهای بانک جهانی، سرعت افزایش ارزش این صنعت، از متوسط سرعت افزایش تولید ناخالص جهانی بیشتر است. فناوری فوتونیک جزء ۶ حوزه فناوری توانمندساز در اروپا دستهبندی شده است. بیشترین اثر اهرمی در رشد دیگر فناوریها را در مطالعات اتحادیه اروپا به خود اختصاص داده است.
کاربردهای فوتونیک بسیار گسترده است؛ از جمله در ارتباطات (شفاف تر سریع تر و پویاتر کردن شبکه های نوری و گسترش بازار ارتباطات)، طراحی و تولید صنعتی (برش، حکاکی، لایهنشانی، پردازش مواد، ساخت افزایشی و ...)، پزشکی (تحقیقات پیش بالینی، تومورشناسی، تشخیص و درمان بیماریهای عفونی، تصویربرداری و پایش عصبی و ...) و همچنین در حوزه انرژی (فوتوولتاییک)، آموزش و تحقیقات (اندازهگیری، اسکن و ...) و به عنوان یک فناوری توانمندساز کلیدی برای فناوریهای دیگر.
همچنین مواد پیشرفته کلید توسعه فناوری و تولید ثروت در کشورهاست. حوزة فناوریهای مواد پیشرفته، شامل فلزات، سرامیکها، پلیمرها و کامپوزیتهای پیشرفته و فرایندهای ساخت و تولید آنهاست. توسعة اغلب فناوریهای پیشرفته (از قبیل هوافضا، انرژیهای تجدیدپذیر، میکروالکترونیک، زیستفناوری و...)، در گرو دسترسی به مواد پیشرفته و فناوریهای مرتبط با آن است؛ نگاهی به محدودیتهای سالهای گذشته کشور در دست یابی به برخی از این مواد، به خوبی مبین اهمیت کلیدی این حوزه میباشد.
توسعه فناوریهای مواد و ساخت به ویژه مواد و فرایندهای ساخت پیشرفته، یکی از محورهای کلیدی توسعه، خلق ارزش و تولید ثروت برای جوامع مختلف میباشد. حوزهی فناوری مواد و ساخت شامل فلزات، سرامیکها، پلیمرها و کامپوزیتهای و همچنین فرایندهای ساخت و تولید آنهاست. گسترهی نفوذ و تأثیر چشمگیر فناوریهای مواد و ساخت در سایر حوزهها منجر به این مهم شده است که توسعهی اغلب فناوریهای پیشرفته در گرو دسترسی به مواد و ساخت پیشرفته و توسعهی فناوریهای مرتبط با آن باشد.
در سالهای پس از انقلاب اسلامی ایران، حجم گسترده تحریمهای هدفمند در حوزهی مواد و ساخت کشور، اهمیت بالا و راهبردی این بخش و لزوم دسترسی به فناوری های نوین و کاهش وابستگی و در نتیجه تغییر معادلات سیاسی و اقتصادی و افزایش قدرت چانهزنی در عرصهی بینالمللی را نشان میدهد.
همچنین در اولویت های نقشه جامع علمی کشور نیز اولویتهای متعددی به طور مستقیم و غیرمستقیم به حوزه مواد و ساخت پیشرفته مرتبط است. علاوه بر آن دستیابی به سایر اولویتهای ملی همچون هوافضا، اطلاعات و ارتباطات، هستهای و نفت و گاز در گرو توجه به فناوریهای مواد و ساخت پیشرفته بهعنوان زیرساخت ضروری توسعه این بخشها است.
بخش قابل توجهی از حوزه مواد و ساخت، موضوعی بینرشتهای و مرتبط با حوزههای تخصصی بسیاری از قبیل معدن و فراوری مواد معدنی، مهندسی مکانیک، مهندسی شیمی، محیط زیست، مهندسی پلیمر، مهندسی هوا-فضا، مهندسی هسته ای مهندسی پزشکی و بافت و غیره است.
آمار تولید علم
براساس اطلاعات آمار موجود در تارنمای SJR: Scimago Journal & Country Rank، از سال ۱۹۹۶ تا ۲۰۲۱، آمار تولیدات علمی و رتبه کشور از نظر تولیدات علمی در کل حوزهها و حوزه علم مواد مشخص و قابل عرضه است.
در این بازه زمانی، رتبه جهانی کشور از ۵۴ به ۱۱ در بخش علوم مواد، ارتقا پیدا کرده است. لازم به ذکر است، در بین کشورهای منطقه خاورمیانه، ایران در زمینه علوم مواد، در بازه ۱۹۹۶ تا ۲۰۲۱، از رتبه ۵ پس از ترکیه، مصر و عربستان، به رتبه اول در این منطقه دست یافته است.
در حوزه مهندسی مکانیک و مهندسی شیمی نیز از رتبه های جهانی ۵۲ و ۴۶ در سال ۱۹۹۶، به رتبه ۱۰ در هر دو رشته در سال ۲۰۲۱ رسیدهاست. همچنین در سطح خاورمیانه نیز ایران در سال ۲۰۲۱، رتبه اول انتشارات علمی در هر دو حوزه را به خود اختصاص داده است.
در حوزه علم شیمی، رتبه جهانی کشور در این بازه از ۴۶ به ۱۲ و در منطقه از ۴ به ۱ بهبود یافته است. به طور کلی در حال حاضر، روند ارتقا و پیشرفت رتبه کشور در حوزه علوم مواد و بخش قابلتوجهی از زمینههای مرتبط، مبین تلاش کشور برای برنامهریزیها و سرمایهگذاریهای مادی و معنوی مناسب بر زیرساختها و جامعه پژوهشی مرتبط، تلاش وافر پژوهشگران این حوزه و همچنین وجود زمینه مناسب خلق ثروت (در صورت سرمایهگذاری لازم) در راستای تولید علم به فناوری است.
کد خبر 740009 برچسبها دهه فجر تکنولوژی (فناوری) دانش بنیانمنبع: همشهری آنلاین
کلیدواژه: جشنواره فیلم فجر دهه فجر تکنولوژی فناوری دانش بنیان فناوری های مواد مواد پیشرفته ساخت پیشرفته ی مواد و ساخت دانش بنیان فناوری ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۰۳۴۶۳۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
چند کشور آفریقایی کالای ایرانی میخرند؟
سید روح اله لطیفی، همزمان با دومین اجلاس بینالمللی ایران و آفریقا، اظهار داشت: قاره آفریقا با دارا بودن ۱.۳ میلیارد نفر جمعیت و ۵۴ کشور، یک فرصت بزرگ در حوزه روابط تجاری و اقتصادی است.
به گزارش ایرنا، لطیفی افزود: ایران میتواند به واسطه نیاز این قاره به سوخت و انرژی، فنّاوری و مکانیزاسیون در تولید محصولات کشاورزی، سرمایهگذاری و طراحی و ساخت امور زیر بنایی از جمله معدن، سد، راهسازی و پروژههای عمرانی، اورهال کردن پالایشگاهها، استخراج گاز، بازار مصرف مناسب مواد غذایی و محصولات صنعتی، تجاری و مصرفی و نیاز ما به کشت فراسرزمینی همراه با توانمندی کشورمان در صادرات خدمات فنی و مهندسی در این قاره فرصتها ضمن حفظ شئونات انسانی و حفظ منافع توأمان کشورمان و کشورهای آفریقایی حضور پیدا کند.
سخنگوی کمیسیون توسعه تجارت خانه صمت ادامه داد: در سال ۱۴۰۲ پراکنش صادراتی کشور به این قاره از نکات قابل توجه بود و صادرات در شرق، غرب، شمال و جنوب این قاره به صورت خاصی توسعه پیدا کرد و ۳۹ کشور از این قاره، مقصد صادرات کالاهای ایرانی به صورت مستقیم بودند.
لطیفی گفت: با وجود کاهش صادرات کشور به بخش سفید این قاره در شمال در سالهای گذشته، شاهد افزایش صادرات به کشورهای الجزایر، مصر، لیبی، تونس، جیبوتی و مراکش در سال ۱۴۰۲ با وجود بحران حمل و نقل در دریای سرخ بودیم.
وی در خصوص هفت مقصد نخست محصولات صادراتی به آفریقا، بیان کرد: در سال ۱۴۰۲، غنا با خرید ۱۷۳.۵ میلیون دلار، آفریقای جنوبی با ۱۴۵ میلیون دلار، تانزانیا با ۹۲.۸ میلیون دلار، کنیا با ۴۸.۷ میلیون دلار، نیجریه با ۴۸ میلیون دلار، موزامبیک با ۴۷.۱ میلیون دلار و سومالی با ۳۳.۳ میلیون دلار هفت مقصد نخست صادرات کالاهای ایرانی به صورت مستقیم به این قاره بودند.
سخنگوی کمیسیون توسعه تجارت خانه صمت بیان داشت: ۵۱ درصد صادرات ایران به این قاره مشتقات نفتی، شامل کود اوره، قیر، گاز مایع و انواع روغنهای صنعتی بود و بعد از آن ۳۷ درصد صادرات کشورمان را محصولات فولادی و آهنی به خود اختصاص داده است. مواد غذایی، مصالح ساختمانی، انواع فرش و کفپوش، شویندهها و لوازم بهداشتی، لوازم خانگی، دارو و تجهیزات پزشکی، لوازم صنعتی، قطعات خودرو، لاستیک، مواد معدنی، لوازم الکتریکی، لوستر، مبلمان و اسباببازی از دیگر کالاهای صادراتی ایران به قاره آفریقا در سال ۱۴۰۲ بودند.
لطیفی در خصوص واردات از قاره آفریقا، توضیح داد: در سال گذشته ۲۲ کشور از این قاره فروشنده مستقیم کالا به ایران بودند که آفریقای جنوبی با فروش ۱۹ میلیون دلار، زامبیا با ۱۲.۵ میلیون دلار، غنا ۱۲ میلیون دلار، سیشل با ۱۱.۷ میلیون دلار، کنیا ۹.۵ میلیون دلار، تانزانیا با ۶.۱ میلیون دلار و اوگاندا با ۴.۱ میلیون دلار، هفت کشور نخست فروش کالا در بین کشورهای قاره آفریقا به ایران در سال گذشته بودند.
وی گفت: ۶۶ درصد واردات ایران از این قاره مواد غذایی و کشاورزی مانند چای، ذرت، قهوه، توتون، حبوبات، لاشه گوسفند و محصولات شیلاتی بودند و ۲۱ درصد نیز مواد معدنی مانند سنگ منگنز، سنگ و خاک روی، کنسانتره گروم، و ۱۳ درصد دیگر نیز عمدتاً روغن صنعتی و گریس، انواع تسمه، ماشینآلات، مواد شیمیایی و صنعتی و لوازم یدکی بودند.
سخنگوی کمیسیون توسعه تجارت خانه صمت در خصوص موانع توسعه روابط اقتصادی با قاره آفریقا تاکید کرد: عدم شناخت ظرفیتها در بین تجار ایرانی و آفریقایی، نبود یا کمبود حمل نقل ارزان، مستمر و فراگیر و موانع جابهجایی مستقیم ارز و پول، از موانع توسعه تجارت یا تجارت مستقیم بین ایران و قاره آفریقا است که رفع این موانع با اراده دولتها و پیگیری بخش خصوصی تا حدودی به تجارت ایران با این قاره شتاب خواهد داد.